Chinese begrafenis of uitvaart: rituelen, gewoonten en verzekering

Chinese begrafenis of uitvaart - rituelen, gewoonten en verzekering - lotus bloem

Een Chinese begrafenis: lees de gebruiken voor, tijdens en na de begrafenis. Op zoek naar een uitvaartverzekering voor een Chinese begrafenis? In dit artikel vind je alles wat je wilt weten. Ook beantwoorden we veelgestelde vragen. 

Chinezen in Nederland

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waren er in Nederland in 2022 ongeveer 117.000 Chinezen. Het CBS telt alleen de eerste en tweede generatie Chinezen mee. Ongeveer de helft van alle Chinezen in Nederland woont in de Randstad. De meeste wonen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. 

Chinese Surinamers

Een klein deel van de inwoners in Suriname zijn van Chinese afkomst. Van de Chinezen in Nederland zijn ongeveer 6% Chinese Surinamers. Het grootste gedeelte van de Chinese Surinamers is Hakka. Dit artikel is in eerste instantie vooral gericht op de Chinese Surinamers. Om meer verduidelijking te geven over de verschillende culturen in Suriname en de uitvaartrituelen die erbij horen. Maar, een hoop rituelen en gewoonten van Chinese Surinamers gelden ook voor de Chinezen in Nederland die niet afkomstig zijn uit Suriname. 

Afkomst Chinezen in Nederland

Slechts een klein deel van de Chinezen in Nederland komt dus uit Suriname. Waar zijn de andere Chinezen dan vandaan geëmigreerd? We hebben het hieronder opgesomd. Op volgorde zie je de top 4.

Chinezen in Nederland zijn afkomstig uit: 

  1. Volksrepubliek China: 35%
  2. Hong Kong: 23%
  3. Indonesië: 20%
  4. Suriname: 6%

De overige 16% is afkomstig uit overige landen zoals Maleisië, Singapore en het Verenigd Koninkrijk.

Achtergrond van Chinese Surinamers

Ten tijde van de slavernij werden de eerste Chinezen naar Suriname gehaald. Dat werd gedaan uit angst voor tekort aan mankracht op de plantages. Eenmaal daar aangekomen, bleek dat niemand interesse had om de Chinezen op de plantages te laten werken. Dit kwam vooral doordat de plantagehouders toen ook slaven gratis konden laten werken in plaats van de Chinezen. Voor de Chinezen moest er immers betaald worden. Om er toch voor te zorgen dat de Chinezen aan het werk konden, werd hun “contract” eenzijdig aangepast. Dit was erg in het nadeel van de Chinezen. Hierna werden zij namelijk gewoon behandeld als slaven. En kregen zij zelfs straf met rietslagen wanneer zij zich tegen hen verzette.  

Chinezen en geloof

Binnen de Nederlandse Chinezen zijn er 3 religies het grootst. Namelijk het boeddhisme, het taoïsme en het confucianisme. Binnen de 3 religies zijn er overeenkomsten als het gaat om uitvaartrituelen. Maar, de manier hoe men een Chinese begrafenis uitvoert is afhankelijk van het geloof van de overledene. Wij beschrijven de meest voorkomende gewoonten van een Chinese begrafenis. 

Chinese begrafenis of uitvaart - rituelen, gewoonten en verzekering - tempel lampen

Vóór de Chinese begrafenis

Een spirituele of geestelijke leider begeleidt de familie bij het maken van keuzes over de uitvaart. De leider kan een monnik, priester of Feng Shui-meester zijn. Hij adviseert bijvoorbeeld de tijd en plaats van de uitvaart. Ook geeft hij advies over de ligging van de begraafplaats of rustplaats.

Wil je uitvaartverzekeringen vergelijken voor een Chinese begrafenis? Klik dan op de knop hieronder.

Zielenrust

Er zijn veel rituelen en tradities binnen de Chinese cultuur en de uitvaart. Een van de belangrijkste onderdelen is de focus op zielenrust van de overledene. Dat doe je bijvoorbeeld door offers te brengen rondom de uitvaart. Weten dat de ziel van de overledene rust heeft helpt tijdens het rouwproces. En voor de acceptatie van het verlies. 

Hun-ziel en po-ziel

Chinese aanhangers van het boeddhisme, taoïsme en het confucianisme geloven dat elk lichaam 2 zielen heeft. Namelijk de ‘hun-ziel’ en de ‘po-ziel’. 

Hun-ziel

De hun-ziel is de spirituele ziel. Men gelooft dat de hun-ziel direct terugkeert naar het paradijs na het overlijden. Dat is de plek waar de ziel was vóór de geboorte. 

Po-ziel

Daarnaast gelooft men dat de po-ziel nog even in het lichaam blijft na het overlijden. Er zijn rituelen die ervoor zorgen dat de po-ziel het lichaam niet te snel verlaat na het overlijden. Dat doen zij door bijvoorbeeld de lichaamsopeningen af te sluiten met stukjes jade. Daardoor hebben de nabestaanden de kans om offers te brengen naar de overledene. Dit gebeurt zodat de ziel in vrede afscheid kan nemen. En niet achterblijft bij de nabestaanden. 

Wassing voor de Chinese begrafenis

De geestelijke leider wast samen met de familie het lichaam van de overledene met bronwater. De overledene wordt altijd gewassen door iemand van hetzelfde geslacht. Het is belangrijk voor het ritueel dat je de wassing ook echt doet met bronwater. Daarna kleed je de overledene aan met meerdere lagen kleding. Dat doe je om het lichaam warm te houden tijdens de lange reis naar het hiernamaals. Na de wassing kam je de haren en maak je het kapsel netjes. De kam of borstel gooi je vervolgens weg. Dat doe je omdat je volgens de Chinese rituelen niks meer mag gebruiken wat met de overledene in aanraking is gekomen. 

Afscheid na de wassing

De oudste zoon van de overledene trekt na de wassing zeven lagen kleding aan. Na het wassen en aankleden van de overledene, komt de rest van de familie kijken. Dat is het laatste moment om afscheid te nemen. Daarna sluit je de kist. Bij het sluiten van de kist draait iedereen zich om zodat de geest van de overledene niet bij hen aanwezig blijft. Ook krijgt de overledene tijdens dit ritueel zijn laatste maaltijd. Het eten wordt in de mond gestrooid. Vaak is dat rijst. In sommige gevallen leg je ook een parel of ganzenei in de mond van de overledene. Dit is afhankelijk van het geloof van de overledene.

Wil je meer informatie over een Chinese begrafenis, verteld door een Chinese uitvaartondernemer? Bekijk dan de video hieronder.

Video 1: Rituelen bij een Chinese begrafenis volgens een Chinese uitvaartondernemer.

Lievelingseten van de overledene

Bij een Chinese begrafenis speelt eten een belangrijke rol. Een dag voor de begrafenis kookt de familie de lievelingsmaaltijd van de overledene. De maaltijd zet je thuis op tafel. Ook steek je wierook aan en zet je dat naast het eten neer op tafel. De lampen blijven aanstaan in huis totdat de overledene begraven is. Dat doe je zodat de ziel van de overledene afscheid kan nemen. Als de begrafenis voorbij is, doe je de lampen weer uit. 

Kleding bij een Chinese begrafenis

Bij een Chinese begrafenis kiezen de nabestaanden er meestal voor om witte kleding te dragen. Wit is namelijk de kleur van rouw en verdriet bij een Chinese uitvaart. Dat is zo bij de Nederlandse Chinezen, Surinaamse Chinezen en ook in de Republiek China zelf. Het dragen van witte kleding is echt een traditie. Het idee erachter komt oorspronkelijk voort uit het dragen van ongebleekt katoen. Daarnaast kiest men er ook weleens voor om een rouwband te dragen. Bij de wat modernere uitvaarten accepteren de nabestaanden ook het dragen van meer stemmige kleuren. Zolang je maar de kleur rood vermijdt. Het idee is dat rood symbool staat voor geluk en voorspoed in de Chinese cultuur. Daarnaast begroet je de familie met een buiging, in stilte. Dat is een teken van respect. 

Geestengeld

Net voor de Chinese begrafenis verbranden Chinezen nepgeld. Dat noem je ook ‘geestengeld’. Ook verbranden zij andere papieren dingen wat vaak staat voor bepaalde producten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan modellen van auto’s, televisies of andere apparatuur. Daarnaast verbranden zij ook papieren symbolen van lotusbloemen. Op deze manier wens je de overledene veel rijkdom en geluk.

Chinese begrafenis of uitvaart - rituelen, gewoonten en verzekering - Chinees

Tijdens de Chinese begrafenis

Zeven poorten: een reis van zeven keer 7 dagen

In de Chinese cultuur gelooft men dat de ziel van de overledene een reis maakt na het overlijden. Dat is een reis van zeven keer 7 dagen. Tijdens de reis gaat de ziel langs 7 hemelen en 7 hellen. Tijdens de reis passeert de ziel op deze manier 7 poorten. Onderweg zijn er verplichtingen waar de ziel aan moet voldoen om verder te kunnen. 

Wil je direct aan uitvaartverzekering aanvragen voor een Chinese begrafenis of uitvaart? Klik dan op de knop hieronder.

Offers tijdens een Chinese begrafenis

Ook zijn er andere uitdagingen voor de overledene om uiteindelijk het harmonieuze eind te bereiken. Bijvoorbeeld, in de geestenwereld jagen hongerige honden op de zielen. Deze moet de overledene wegjagen met meegenomen stokken. Die leggen de nabestaanden vaak in de kist tijdens een Chinese begrafenis. Dat kan je zien als een offer. Daarnaast offeren de nabestaanden ook geld, eten, kleding en andere voorwerpen. Dit brengt geluk en biedt bescherming tijdens de reis om het eindpunt te bereiken. Alle offers breng je tijdens de vuurdienst net voor of tijdens de uitvaart. 

Rode envelop

Tijdens de Chinese begrafenis krijgt iedere aanwezige een rode envelop. Daar zitten een paar specifieke dingen in. Bijvoorbeeld, een snoepje voor geluk. Ook zit er een muntje in ter compensatie voor de gemaakte kosten om naar de begrafenis te komen. Als laatste, zit er meestal een rood draadje in. Dat draag je om je pols en staat symbool voor het rouwen. 

De rol van voorouderverering

Het vereren van de voorouders is belangrijk binnen de Chinese cultuur. Dat is immers zo bij elk van de 3 grootste Chinese religies. Daarom zie je dit ook terug bij de meeste Chinese begrafenissen. Tenzij het bijvoorbeeld een christelijke Chinese begrafenis is.   

Voorouders en de Chinese begrafenis

Bij een Chinese begrafenis branden de nabestaanden wierook bij het thuisaltaar. Daar zie je ook een foto van de overledene. Daarnaast zie je een lijst van de namen van de volgende overleden ouders:

  • Directe overleden ouders
  • Grootouders
  • Overgrootouders
  • Eventuele andere voorouders

Verder, geloven Chinezen dat de voorouders de datum, tijd en plaats bepalen voor de ideale begrafenis. Daarom adviseert de religieuze leider bij het maken van deze keuzes. Hij legt namelijk contact met de voorouders. En communiceert de informatie dan weer door aan de familie die de begrafenis organiseert. Zoals eerder gezegd, is de religieuze leider bijvoorbeeld een monnik of priester. 

Voorouderverering en andere religies

Chinezen geloven in het algemeen dat de voorouders een bepaalde macht en invloed hebben met betrekking tot de levende mensen op aarde. Dit geldt uiteraard niet voor alle Chinezen. Maar, vaak wel voor de top 3 religies.

Na de Chinese begrafenis

Rouwen

De tradities binnen de Chinese uitvaart richten zich op het geven van rust aan de nabestaanden. Ook probeert men rust te geven aan de overledene. Met de rituelen doen de nabestaanden alles wat zij kunnen om de geest van de overledene niet op aarde achter te laten. Daarmee kunnen de nabestaanden het leven weer oppakken met hopelijk wat meer rust. Onderdeel van het rouwproces is het inrichten van een altaar thuis. Dat is om de overledene te eren en te herdenken. Vaak herdenken Chinezen de overledenen meerdere keren per jaar. Soms ook bij speciale feestdagen. De overledene zal bijvoorbeeld herdacht worden tijdens het Ching Ming-feest. Dat is het maanfeest. En ook tijdens Chung Yuan. Dat is het hellefeest. Tijdens het herdenken branden ze vaak wierook. Of doen zij offeringen zoals eten, drinken of kleding. 

Rouwperiode na een Chinese begrafenis

Binnen de Chinese rouwrituelen zijn er twee rouwperiodes:

  • Na 49 dagen (7 x 7 dagen).
  • Na 100 dagen.

In deze twee periodes voer je rouwrituelen uit. Het doel is om invloed uit te oefenen op de uitkomst van de reis van de ziel van de overledene. Daarnaast heeft het ook een sociaal doel. Nadat de 49 dagen voorbij zijn, verlaten de nabestaanden het huis van de overledene. Dan kan je geen ongeluk meer overbrengen op anderen.

Chinese begrafenis of uitvaart - rituelen, gewoonten en verzekering - Chinees - ballon bloem

Uitvaartverzekering voor een Chinese begrafenis

Op zoek naar een uitvaartverzekering voor een Chinese begrafenis? Het is raadzaam om een uitvaartverzekering af te sluiten voor een Chinese begrafenis. Zowel Nederlandse Chinezen als Surinaamse Chinezen sluiten vaak een uitvaartverzekering af. Zo weet je zeker dat je alle kosten kan dekken. Ook wanneer je volgens de Chinese tradities en rituelen begraven wordt. De Nederlandse uitvaartverzekeraar DELA biedt een complete uitvaartverzekering aan. Met deze verzekering dek je alle kosten die bij een Chinese uitvaart horen. Bij de meeste uitvaartverzekeraars is er kennis aanwezig over een Chinese begrafenis. Ook hebben zij vaak ervaring en een relevant netwerk voor eventuele aanvullende wensen. 

Wil je de maandelijkse premie berekenen voor een uitvaartverzekering? Klik dan op de knop hieronder.

Uitvaartverzekeringen vergelijken voor een Chinese uitvaart

Wil je liever eerst verschillende uitvaartverzekeringen vergelijken? Dat doe je op deze pagina. Hier vergelijk je verschillende uitvaartverzekeringen op basis van dekking, voorwaarden en premie. 

Veelgestelde vragen over een Chinese begrafenis

Is een vuurdienst mogelijk bij een Chinese begrafenis?

Ja. Bij DELA is het bij de meeste locaties mogelijk om een vuurdienst te houden. Wanneer het niet bij de dichtstbijzijnde locatie kan, kan je altijd naar een andere locatie. Tijdens de vuurdienst is het ook mogelijk om gewenste eigendommen en rijkdommen mee te geven. 

Kunnen de nabestaanden meehelpen met de verzorging? Of kunnen zij dit helemaal zelf doen?

Ja. Bij de meeste uitvaartverzekeraars is alles aanwezig om de wassing volgens het ritueel uit te voeren. De nabestaanden kunnen ook meehelpen. Of indien gewenst, het helemaal zelf doen. Als de verzorgers van de verzekeraar meehelpen, is dit door hetzelfde geslacht. Ook kunnen de 

Kan de uitvaartverzekeraar rekening houden met de dag en het tijdstip van de dienst?

Ja. Bij een Chinese begrafenis is de tijd, datum en plaats belangrijk. Deze informatie kan je doorgeven aan de uitvaartverzekeraar. Houd er wel rekening mee dat er in Nederland een regel is over de tijd. De overledene mag je na 36 uur na overlijden begraven. Wil je het eerder laten plaatsvinden? Dan kan je de uitvaartverzekeraar vervroeging laten aanvragen. 

Zijn er luxere kisten die half open kunnen bij een Chinese begrafenis?

Ja. Uit ervaring weten we dat bij een Chinese begrafenis meestal gekozen wordt voor een luxere kist. Ook eentje die half open kan. Dit om offers mee te kunnen geven aan de overledene. De meeste uitvaartverzekeraars hebben genoeg opties waar je uit kan kiezen.